„Cena niewinności” Magdalena Wala
“Z głupich marzeń nie rodzi się nic dobrego (…). Mrzonki potrafią cię jedynie unieszczęśliwić, kiedy musisz stawić czoła rzeczywistości“.
„Cena niewinności” opowiada o świecie, w którym na kobiety nie czeka nic dobrego. Chociaż ich ciężka praca, zaangażowanie i poświęcenie dla rodziny zasługują na nagrodę w postaci godnego życia, to jednak nie mogą na nią liczyć.
Narratorkami tej historii są dwie młode dziewczyny – Rachela i Jadwiga, które pomimo różnic w pochodzeniu i wykształceniu potrafią znaleźć wspólny język. Choć okazji do rozmów nie mają za wiele, to jednak obie są zgodne w pewnych kwestiach. Świat dorosłych, zasady, które nim rządzą i relacje damsko – męskie budzą w nich niezrozumienie, coraz większe wątpliwości i rozczarowanie.
Rachela mieszka w sztetlu i pochodzi z biednej, żydowskiej rodziny. Z niepokojem obserwuje zmiany w najbliższym otoczeniu, które uzmysławiają jej, że wcale nie chce, by tak wyglądała jej przyszłość. Zaaranżowane małżeństwo siostry, które ją unieszczęśliwia, ale nie pozwala im umrzeć z głodu; męski świat przekonany o swojej wyższości i mądrości… A na końcu kobiety, które muszą o wszystko i o wszystkich zadbać, zwłaszcza w obliczu wojny, którą rozpętali swoimi niemądrymi decyzjami mężczyźni. Nikt ich nie pytał, czy potrafią, czy mają siły… Po prostu nie mają prawa głosu.
„Nie pozwól, aby wmówili ci, że nie masz wyboru. Zawsze istnieje jakieś wyjście z sytuacji. Niestety, ja nie zdążyłam znaleźć swojego”.
Na tym tle, życie panienki Jadwigi we dworze wydaje się być o niebo spokojniejsze. Chociaż rodzi się w niej bunt wobec patriarchatu, to jednak daleko mu do restrykcji w żydowskiej społeczności. Aczkolwiek uwiera ją fakt, że jedynymi jej atutami mają być uroda, wykształcenie i posłuszeństwo…
„W urokliwych miejscach niekoniecznie mieszkają dobrzy ludzie”.
Zarówno Rachela, jak i Jadwiga doświadczają zła, które było odpowiedzią na ich zaufanie. Jak dłużej funkcjonować w świecie, gdzie zaufanie jest kruche a świat nie dostrzega twojego sprzeciwu? Uciec? Walczyć? Pogodzić się?
Przerażająco prawdziwa jest historia opowiedziana przez Magdalenę Walę. Autorka nie unika trudnych tematów, dla których tło stanowi I wojna światowa. Chciwość, pogarda dla kobiet, wykorzystywanie, szowinizm, dyskryminacja… Nie wiem, czy te określenia w pełni oddadzą to, jak mało bezpieczny był dla kobiet ten świat. Wojna stanowiła dodatkowe, zupełnie niechciane wyzwanie, któremu kobiety w większości musiały podołać same. W obliczu tych przeciwieństw losu na wagę złota była kobieca solidarność. Ale czy to wystarczyło…? I czy ktokolwiek miał moralne prawo oceniać innych?
„Czasem odnoszę wrażenie, że lasy kryją w sobie mniej drapieżników, niż czai się ich w niektórych domach”.
Magdalena Wala po raz kolejny pokazuje, jak wielki ma dar pisania o historii z punktu widzenia zwykłych ludzi, którzy zostają poddani wielkiej, życiowej próbie. Z łatwością opisuje codzienne życie żydowskiego sztetla, zasady jego funkcjonowania, czy przygotowania do rozlicznych świąt zestawiając to z życiem na dworze, które toczy się według zupełnie innych reguł. Dwa kontrastowe światy, ale żaden nie jest w stanie uchronić kobiet przed złem.
Mam nadzieję, że kontynuacja „Ceny niewinności” pozwoli uwierzyć bohaterkom, że tak naprawdę dobro gdzieś na nie czeka.
__
Magdalena Wala „Cena niewinności”
Cykl: Niepokorne, t.1
Wydawnictwo Książnica
